Электродинамика. Нетребко Н.В - 321 стр.

UptoLike

Приложение
321
Сферическая
система координат
( , , )
r
ϑ ϕ
r r
a a e a e a e
ϕ ϕ ϑ ϑ
= + +
r r r r
;
sin cos , sin sin , cos
x r y r z r
= = =
Элемент дуги
2 2 2 2 2 2 2
( ) ( ) ( ) sin ( )
dl dr r d r d
ϑ ϑ ϕ
= + +
Элемент объема
2
sin
dV r dr d d
ϑ ϑ ϕ
=
Единичные векторы вдоль координатных линий
cos sin sin sin cos
r
e i j k
ϕ ϑ ϕ ϑ ϑ
= + +
r
r r
r
,
cos cos sin cos sin
e i j k
ϑ
ϕ ϑ ϕ ϑ ϑ
= +
r
r r
r
, sin cos
e i j
ϕ
ϕ ϕ
= − +
r r
r
Градиент скалярного поля
1 1
sin
r
f f f
grad f e e e
r r r
ϑ ϕ
ϑ ϑ ϕ
= + +
r r r
Дивергенция векторного поля
2
2
1 1 1
( ) ( sin )
sin sin
r
a
div a r a a
r r rr
ϕ
ϑ
ϑ
ϑ ϑ ϑ ϕ
= + +
r
Оператор Лапласа
2
2
2 2 2 2 2
1 1 1
( ) (sin )
sin sin
f f f
f r
r rr r r
ϑ
ϑ ϑ
ϑ ϑ ϕ
= + +
Некоторые частные решения уравнения Лапласа
0
f
=
:
1
f
r
(поле точечного заряда);
3 2
( ; ) cosp r p
f
r r
ϑ
=
r r
(поле диполя);
cos
f pr pz
ϑ
=
(однородное поле)
2
1 1 1
sin
sin
sin
r
r
e e e
r r
r
rot a
r
a r a r a
ϑ ϕ
ϑ ϕ
ϑ
ϑ
ϑ ϕ
ϑ
=
r r r
r
Элементарная работа векторного поля
(
)
A adl
=
v
v
sin
r
A a dr a r d ra d
ϕ ϑ
ϑ ϕ ϑ
= + +
Поток векторного поля
(
)
∫∫∫∫
===Φ
SS
dSnaSda ,
2
sin sin
r
S
r a d d ra drd r a drd
ϕ ϑ
ϑ ϕ ϑ ϑ ϑ ϕ
= + +
Приложение                                                                                    321
                                                                      r      r       r       r
Сферическая система координат ( r ,ϑ , ϕ )                            a = ar er + aϕ eϕ + aϑ eϑ ;
                    x = r sin ϑ cos ϕ , y = r sin ϑ sin ϕ , z = r cos ϑ
             Элемент дуги (dl )2 = (dr ) 2 + r 2 (dϑ ) 2 + r 2 sin 2 ϑ (d ϕ ) 2
                    Элемент объема dV = r 2 sin ϑ dr dϑ dϕ
              Единичные векторы вдоль координатных линий
                     r                 r              r         r
                     er = cos ϕ sin ϑ i + sin ϕ sin ϑ j + cos ϑ k ,
        r                r               r         r    r           r         r
        eϑ = cos ϕ cos ϑ i + sin ϕ cos ϑ j − sin ϑ k , eϕ = − sin ϕ i + cos ϕ j
                                                 ∂f r 1 ∂f r             1 ∂f r
      Градиент скалярного поля grad f =              er +        eϑ +            eϕ
                                                 ∂r       r ∂ϑ        r sin ϑ ∂ϕ
                        Дивергенция векторного поля
                  r 1 ∂ 2               1     ∂                  1 ∂aϕ
              div a = 2   ( r ar ) +            (aϑ sin ϑ ) +
                     r ∂r            r sin ϑ ∂ϑ               r sin ϑ ∂ϕ
                                1 ∂ 2 ∂f           1     ∂        ∂f      1      ∂2 f
Оператор Лапласа ∆f =                  ( r   ) +           (sin ϑ    ) +
                                r 2 ∂r     ∂r r 2 sin ϑ ∂ϑ        ∂ϑ r 2 sin 2 ϑ ∂ϕ 2
          Некоторые частные решения уравнения Лапласа ∆f = 0 :
                                          r r
        1                               ( p; r ) p cos ϑ
  f        (поле точечного заряда); f           =        (поле диполя);
        r                                 r3       r2
                     f pr cos ϑ = pz (однородное поле)
                                      1 r          1 r         1r
                                           er          eϑ        eϕ
                                 r 2 sin ϑ      r sinϑ         r
                             r        ∂          ∂             ∂
                         rot a =
                                     ∂r         ∂ϑ            ∂ϕ
                                     ar         r aϑ       r sin ϑ aϕ


                                                      v v
             Элементарная работа векторного поля ∆A = adl                  (     )
                           ∆A = ar dr + aϕ r sin ϑ dϕ + raϑ dϑ

              Поток векторного поля Φ =             ∫∫ ad S = ∫∫ (a, n)dS =
                                                       S         S

                  = ∫∫ r 2 ar sin ϑ d ϕ dϑ + raϕ drdϑ + r sin ϑ aϑ drdϕ
                     S