Введение в спектроскопию диэлектриков. Часть II. Вторичные процессы. Васильев А.Н - 222 стр.

UptoLike

ВУЗ: 

МГУ | Москва

Составители: 

Рубрика: 

Äëÿ ýòî ãî ñëó ÷àÿ
~
( )J ¥ = 1
. Èí òåã ðà ëü íîå òó øå íèå ëþ ìè íåñ -
öåí öèè
Q
int
îïðå äå ëÿ å ìîå ñî îò íî øå íè åì (15.16) è óìå íü øå -
íèå ñðåä íå ãî âðå ìå íè
t t
m r
(15.17) ïî êà çà íû íà ðèñ. 51 êàê
ôóí ê öèÿ ÷èñ ëà
b
c
òó øè òå ëåé, îêðó æà þ ùèõ öåíòð ëþ ìè íåñ -
öåí öèè. Ëåã êî âè äåòü, ÷òî ÷òî èí òåã ðà ëü íàÿ èí òåí ñèâ íîñòü
ëþ ìè íåñ öåí öèè ñ ðî ñ òîì
b
c
ïà äà åò áû ñò ðåå, ÷åì ñðåä íåå âðå -
ìÿ ëþ ìè íåñ öåí öèè. Êè íå òè êà äî ñòà òî÷ íî ìåä ëåí íî ïðè áëè -
æà åò ñÿ ê ñâîåé àñèì ï òî òè êå. Èí òåã ðàë â (15.20) íà áî ëü øèõ
âðå ìå íàõ óìå íü øà åò ñÿ êàê
exp -
æ
è
ç
ç
ö
ø
÷
÷
é
ë
ê
ê
ù
û
ú
ú
æ
è
ç
ç
ç
ö
ø
÷
÷
÷
4
3
3
0
0
6
1 4
R
r
t
r
t
äëÿ
t
c
® ¥
, ïî ý òî ìó íå ýê ñ ïî íåí öè à ëü íî ñòüþ òà êî ãî òèïà ïðå -
íå áðå÷ü íå ëü çÿ.
 îãðà íè ÷åí íîì âðå ìåí íîì èí òåð âà ëå, ÷òî ÷àùå âñå ãî ñî -
îò âåò ñò âó åò ðå à ëü íûì èç ìå ðå íè ÿì êè íå òè êè çà òó õà íèÿ ñâå ÷å -
íèÿ, ñó ùå ñò âåí íî íå ýê ñ ïî íåí öè à ëü íàÿ êðè âàÿ ìî æåò âû ãëÿ -
äåòü êàê äâóõ ýê ñ ïî íåí ò íàÿ. Ðè ñ. 52à ïî êà çû âà åò ñâåð ò êó êè -
íå òè êè, ïî ëó ÷åí íîé ïî ôîð ìó ëàì (15.14) è (15.20), ñ ôîð ìîé
èì ïó ëü ñà âîç áóæ äå íèÿ îò íà êî ïè òå ëü íî ãî êî ëü öà, êî òî ðûé â
ñâîþ î÷å ðåäü ÿâ ëÿ åò ñÿ ñâåð ò êîé ãà óñ ñè à íà è ëî ðåí öè à íà. Ýòîò
ñëó ÷àé èñ ïî ëü çî âàë ñÿ äëÿ ìî äå ëè ðî âà íèÿ êè íå òè êè êðîñ ñëþ -
ìè íåñ öåí öèè CsCl, èç ìå ðåí íîé ïðè ðàç íûõ òåì ïå ðà òó ðàõ ïðè
ðåíò ãå íîâ ñêîì âîç áóæ äå íèè èç âèã ãëå ðà, ñìîí òè ðî âàí íîì íà
íà êî ïè òå ëü íîì êî ëü öå ÂÝÏÏ-3Ì ÈßÔ ÑÎ ÐÀÍ. Ýê ñ ïå ðè -
ìåí òà ëü íûå êðè âûå áûëè ïî ëó ÷å íû ñ èñ ïî ëü çî âà íè åì äèñ ñåê -
òî ðà [109]. Ðè ñ. 52á èçîá ðà æà åò îò êëèê, ñî îò âåò ñò âó þ ùèé
d
-îá ðàç íî ìó âîç áóæ äå íèþ.
Ñâåð ò êà ñ îä íî ýê ñ ïî íåí ò íîé êðè âîé ñ îöå íåí íûì ðà äè à -
öè îí íûì âðå ìå íåì
t
r
òàê æå ïðè âå äå íà íà ðè ñóí êå (êðè âàÿ
1). Óìå íü øå íèå ïà ðà ìåò ðà
b
c
ñ òåì ïå ðà òó ðîé ïî êà çû âà åò, êàê
èç ìå íÿ åò ñÿ ïðî ñòðàí ñò âåí íàÿ êîð ðå ëÿ öèÿ â âîç áóæ äåí íîé îá -
ëà ñ òè. Òî÷ íîñòü ïîä ãî íÿ å ìûõ ïà ðà ìåò ðîâ îãðà íè ÷å íà øè ðî -
êîé àï ïà ðàò íîé ôóí ê öèåé.
Î÷å âèä íî, ÷òî êðè âûå ïî ñëå ñâåð ò êè ñ äî ñòà òî÷ íî øè ðî -
êîé àï ïà ðàò íîé ôóí ê öèåé ìî ãóò óñïåø íî áûòü àï ïðîê ñè ìè -
ðî âà íû ñóì ìîé äâóõ ýê ñ ïî íåíò, íî òà êîé ïîä ãîí êå äî ñòà òî÷ íî
òðóä íî íàé òè àäåê âàò íîé ôè çè ÷å ñêîå îáú ÿñ íå íèå.
222
Äëÿ ýòîãî ñëó÷àÿ J~(¥) = 1. Èíòåãðàëüíîå òóøåíèå ëþìèíåñ-
öåíöèè Qint îïðåäåëÿåìîå ñîîòíîøåíèåì (15.16) è óìåíüøå-
íèå ñðåäíåãî âðåìåíè tm tr (15.17) ïîêàçàíû íà ðèñ. 51 êàê
ôóíêöèÿ ÷èñëà b c òóøèòåëåé, îêðóæàþùèõ öåíòð ëþìèíåñ-
öåíöèè. Ëåãêî âèäåòü, ÷òî ÷òî èíòåãðàëüíàÿ èíòåíñèâíîñòü
ëþìèíåñöåíöèè ñ ðîñòîì b c ïàäàåò áûñòðåå, ÷åì ñðåäíåå âðå-
ìÿ ëþìèíåñöåíöèè. Êèíåòèêà äîñòàòî÷íî ìåäëåííî ïðèáëè-
æàåòñÿ ê ñâîåé àñèìïòîòèêå. Èíòåãðàë â (15.20) íà áîëüøèõ
âðåìåíàõ óìåíüøàåòñÿ êàê
       æ                6       14   ö
       ç 4é æR       ö t ù           ÷
    expç - ê3çç 0    ÷÷     ú        ÷
       ç 3 êë è r0    ø tr úû        ÷
       è                             ø
äëÿ t c ® ¥, ïîýòîìó íåýêñïîíåíöèàëüíîñòüþ òàêîãî òèïà ïðå-
íåáðå÷ü íåëüçÿ.
      îãðàíè÷åííîì âðåìåííîì èíòåðâàëå, ÷òî ÷àùå âñåãî ñî-
îòâåòñòâóåò ðåàëüíûì èçìåðåíèÿì êèíåòèêè çàòóõàíèÿ ñâå÷å-
íèÿ, ñóùåñòâåííî íåýêñïîíåíöèàëüíàÿ êðèâàÿ ìîæåò âûãëÿ-
äåòü êàê äâóõýêñïîíåíòíàÿ. Ðèñ. 52à ïîêàçûâàåò ñâåðòêó êè-
íåòèêè, ïîëó÷åííîé ïî ôîðìóëàì (15.14) è (15.20), ñ ôîðìîé
èìïóëüñà âîçáóæäåíèÿ îò íàêîïèòåëüíîãî êîëüöà, êîòîðûé â
ñâîþ î÷åðåäü ÿâëÿåòñÿ ñâåðòêîé ãàóññèàíà è ëîðåíöèàíà. Ýòîò
ñëó÷àé èñïîëüçîâàëñÿ äëÿ ìîäåëèðîâàíèÿ êèíåòèêè êðîññëþ-
ìèíåñöåíöèè CsCl, èçìåðåííîé ïðè ðàçíûõ òåìïåðàòóðàõ ïðè
ðåíòãåíîâñêîì âîçáóæäåíèè èç âèããëåðà, ñìîíòèðîâàííîì íà
íàêîïèòåëüíîì êîëüöå ÂÝÏÏ-3Ì ÈßÔ ÑÎ ÐÀÍ. Ýêñïåðè-
ìåíòàëüíûå êðèâûå áûëè ïîëó÷åíû ñ èñïîëüçîâàíèåì äèññåê-
òîðà [109]. Ðèñ. 52á èçîáðàæàåò îòêëèê, ñîîòâåòñòâóþùèé
d-îáðàçíîìó âîçáóæäåíèþ.
     Ñâåðòêà ñ îäíîýêñïîíåíòíîé êðèâîé ñ îöåíåííûì ðàäèà-
öèîííûì âðåìåíåì tr òàêæå ïðèâåäåíà íà ðèñóíêå (êðèâàÿ
1). Óìåíüøåíèå ïàðàìåòðà b c ñ òåìïåðàòóðîé ïîêàçûâàåò, êàê
èçìåíÿåòñÿ ïðîñòðàíñòâåííàÿ êîððåëÿöèÿ â âîçáóæäåííîé îá-
ëàñòè. Òî÷íîñòü ïîäãîíÿåìûõ ïàðàìåòðîâ îãðàíè÷åíà øèðî-
êîé àïïàðàòíîé ôóíêöèåé.
     Î÷åâèäíî, ÷òî êðèâûå ïîñëå ñâåðòêè ñ äîñòàòî÷íî øèðî-
êîé àïïàðàòíîé ôóíêöèåé ìîãóò óñïåøíî áûòü àïïðîêñèìè-
ðîâàíû ñóììîé äâóõ ýêñïîíåíò, íî òàêîé ïîäãîíêå äîñòàòî÷íî
òðóäíî íàéòè àäåêâàòíîé ôèçè÷åñêîå îáúÿñíåíèå.


                                         222

Страницы